Beweging
Beweging is elke vorm van verplaatsing van een mens, dier of voorwerp, of delen daarvan, ten opzichte van de omgeving. Het ontstaat als iets verandert van plaats, stand of houding. In een kunstwerk kun je op drie manieren beweging ervaren:
- Je moet zelf bewegen: Door om een kunstwerk heen te lopen, en dus van standpunt te veranderen, verandert de vorm van het kunstwerk of lijkt het kunstwerk te bewegen.
- Het beeld beweegt zelf: Het kunstwerk, of onderdelen daarvan, worden in beweging gebracht, bijvoorbeeld door een motortje, waterkracht of windkracht.
- Bewegingssuggestie: Er lijkt iets in het kunstwerk te bewegen, maar dat is niet zo.
Bewegingssuggestie
Suggestie betekent in dit geval illusie. In een kunstwerk kunnen de onderdelen zo vormgegeven zijn dat ze lijken te bewegen, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is. Je kunt beweging bijvoorbeeld suggereren door:
- Herhaling van lijnen of vormen.
- Verschuiving van vormen.
- Verkleining of vergroting van vormen.
- Schuine, gebogen of golvende lijnen en vormen.
Dynamisch
Bewegelijk, of de indruk gevend dat er beweging in zit. Dit heeft een druk effect, bijvoorbeeld in de dynamische compositie van een schilderij. Een dynamische compositie is bijvoorbeeld asymmetrisch of heeft veel diagonale of golvende lijnen. Het is het tegenovergestelde van ‘statisch’.
Evenwicht
Een toestand waarbij het gewicht van iets of iemand zo is verdeeld dat het niet valt. Een kunstwerk waarin het evenwicht op het punt staat verstoord te worden is spannend om naar te kijken.
Kinetisch
Dit is iets dat beweging veroorzaakt. Een kinetisch object is dus een kunstvoorwerp waarvan het geheel, of onderdelen van het geheel, beweegt of bewegen.
Kracht, energie
Om iets in beweging te zetten is kracht nodig, bijvoorbeeld spierkracht, windkracht, waterkracht of elektriciteit. Deze krachten kunnen dus een soort van “materiaal” zijn van een kinetisch kunstwerk, net als hout of verf.
Richting
De kant waarop iets beweegt of lijkt te bewegen.
Statisch
Niet bewegend, onbeweeglijk. Dit heeft een rustig effect, bijvoorbeeld in de statische compositie van een schilderij. Een statische compositie heeft bijvoorbeeld symmetrie of veel horizontale of verticale lijnen. Het is het tegenovergestelde van ‘dynamisch’.
Stroomlijn, aerodynamisch
Een vloeiende vorm, die weinig luchtweerstand heeft.
Verval
Door de tijd worden dingen ouder en raken ze in verval: ze raken beschadigd, breken af en storten in. Er zijn kunstenaars die dit verval in hun werk gebruiken om de beweging en de verandering van de tijd te verbeelden. Verval kan heel mooi zijn, denk maar aan de oude ruïne van een kasteel.
Geluid
Ook geluid kan een onderdeel zijn van een kunstwerk. Soms speelt het de hoofdrol in een kunstwerk, soms is het een onderdeel van het geheel en soms is het een bijproduct van andere aspecten van het kunstwerk (bijvoorbeeld als er iets in het kunstwerk beweegt). Het gaat hier niet om het spelen en zingen van een liedje; dat is een andere soort kunst. Het gaat om kunstvormen als kinetische kunst, installatiekunst, videokunst en performance.
Geluidskunst
Kunstwerken waarbij geluid een hoofdrol speelt worden gerekend tot geluidskunst, ook wel audio kunst, klankkunst of sound art genoemd. Binnen de geluidskunst kom je bijvoorbeeld de volgende vormen tegen: klankinstallaties, soundscapes, soundmaps, geluidssculpturen, klankobjecten, luidsprekerkunst, radiokunst en geluidswandelingen. Het geluid zelf kan in de geluidskunst zeer verschillend zijn. Zo kan het bestaan uit opgenomen geluiden (‘field recordings’), elektronisch voortgebrachte trillingen die we ervaren als geluid, stemgeluid of stilte. Sommige geluidskunstwerken zijn interactief van aard of hebben meer iets weg van een performance. Geluidskunstenaars willen de kijker, de luisteraar of de toevallige voorbijganger op een of andere manier bewust maken van de rol en de betekenis van geluid in onze ervaring van de wereld.
Vocaal geluid
Alle geluiden die met de mond gemaakt kunnen worden. Het woord vocaal wordt vooral gebruikt voor zingen, maar ook praten en schreeuwen e.d. zijn vocale uitingen.
Instrumentaal geluid
Geluid dat met instrumenten wordt gemaakt. In de beeldende kunst kan muziek een onderdeel van een kunstwerk zijn, maar bijvoorbeeld ook het tegen elkaar botsen van voorwerpen waar geluid bij vrij komt.
Videokunst
In videokunst speelt geluid, in combinatie met bewegende beelden, vaak een grote rol.
